Burn-out voorkomen of verlichten?

Voor wie ons al een beetje kent is de eerste vraag die wij tijdens consulten vaak stellen:

Hoe scoort jouw vitaliteit op een schaal van 0 – 10?

Het viel me op dat er een hoop mensen lager dan een 6 scoren. En dat is jammer, want ik denk dat je zelf echt nog zoveel kunt doen aan het verbeteren van je kwaliteit van leven.  

In kranten, op internet en via tv reclames wordt er veel over vitaliteit gesproken. Er is meer bewustwording over wat goede voeding voor je kan betekenen en we weten allemaal dat bewegen gezond is. Naast naar de fysiotherapeut gaan, waar men veelal fysieke klachten laat behandelen, merk je dat steeds meer mensen via de sportschool ook ontspanningsmogelijkheden als yoga leren kennen. Het gaat bij vitaliteit dan ook meer om het totaal welbevinden van de mens.

We weten meer over vitaliteit, maar aan de andere kant zien we ook veel vaker mensen die overspannen, overprikkeld of met een burn-out thuis zitten. Uit onderzoek van TNO blijkt dat gemiddeld 16% van de werknemers een burn-out heeft en dat wordt alsmaar meer. Hoe kan dit nu? In een land waar steeds meer mensen zich bewust worden van wat goede voeding, ontspanning en beweging voor je kunnen betekenen.

Lichaam / Geest is één

Mijn hoofduitspraak als sportfysiotherapeut is al jaren: Lichaam schuine streep Geest = 1. Ik bedoel daarmee, dat deze beide delen samen horen te werken. Dus als je lichamelijk niet lekker in je vel zit en steeds terugkomende blessures hebt, kun je ervan uit gaan dat er mentaal of emotioneel ook vaak wat speelt. Andersom als je mentaal of emotioneel niet lekker in je vel zit uit dit zich vaak in fysieke klachten.

Burn-out

Als je kijkt naar burn-out verschijnselen is dit een gevolg van langdurige, emotionele overbelasting en stress. Er is vaak een fysieke uitputting, verhoogde sensitiviteit, emotionele buien en verminderde persoonlijke bekwaamheid. Bij een burn-out ben je langere tijd over je grenzen heen gegaan. Als we de persoon beschouwen die opgebrand is, zien we dat die op drie niveaus uitgeput is. Iemand met een burn-out is niet alleen lichamelijk, maar ook emotioneel en mentaal op. Fysiek is er sprake van grote vermoeidheid en vaak krachtverlies. Zeker in het begin kan hij bijna niets meer. Op het emotionele vlak heerst veelal een gevoel van tekortschieten en zelfs waardeloosheid. Op het mentale vlak worstelt de persoon met gedachten als ‘ik moet het goed doen’ en overtuigingen van mislukking.

Iedereen kan een burn-out krijgen. Mensen met bepaalde karaktereigenschappen lopen vaak wel meer risico, zoals wanneer je erg perfectionistisch bent en de lat altijd hoog legt, een harde werker bent en hart voor de zaak hebt. In bepaalde beroepsgroepen komt burn-out relatief vaker voor, zoals in het onderwijs, de zorg en de zakelijke dienstverlening. Er is ook een verband tussen opleiding en werkdruk. Hoe hoger je bent opgeleid, hoe groter de kans op werkstress. Daarnaast zijn vrouwen gevoeliger voor burn-out dan mannen.

Hoe komt het nu dat zoveel mensen een burn-out krijgen?

We lijken niet meer te voelen waar onze “ja” en “nee” zit. Ik weet dat dit voor mij zo nu en dan ook absoluut waar is. Als je druk bent of juist erg in je denken zit, kun je stellen dat je hersenen overprikkeld raken, en mensen vaak hun lichaam gebruiken als de opslagplaats voor stress. Dit gaat een tijdje goed. Maar je spieren verstrakken, er ontstaat altijd spanning in het lijf. Je gaat eigenlijk door op je reserves. Veel mensen kunnen in al die verharding niet meer voelen wat ze nu echt willen. Bijvoorbeeld mensen kunnen geen nee (meer) zeggen tegen de verzoeken van andere mensen. Want eigenlijk weten ze niet eens meer hoe een Nee voelt.

Het is dus super belangrijk dat we het contact tussen lichaam en geest herstellen. In je lichaam voel je als eerste dat je iets wel of niet wilt. Je hersenen kunnen vervolgens analyseren waarom. Daarna ga je weer terug naar je lichaam, zodat je vanuit gevoel en verstand de juiste actie kunt kiezen.

Wil je weten hoe je jouw lichaam en geest beter kunt laten communiceren om zo burn-out te voorkomen of je burn-out te verlichten? Neem dan zeker even contact met mij op om de mogelijkheden te bespreken.

Met vitale groet,

Sjoerd de Jong